Molte persone pensano che sia la moglie di Babbo Natale; altre invece sono sicure che sia la sorella. Chi è davvero la Befana?
Wiele osób uważa ją za żonę Świętego Mikołaja; inni jednak są pewni, że to jego siostra. Kim naprawdę jest Befana?
La vecchietta con il naso grande “le scarpe tutte rotte” che arriva la notte dell’Epifania, tra il 5 e il 6 gennaio, e porta ai bambini dolcetti, giochi o… carbone! Ma sai chi è davvero la Befana?
Staruszka z dużym krzywym nosem „ w dziurawych butach”, która przybywa w noc Trzech Króli, z 5 na 6 stycznia, i przynosi dzieciom słodycze, zabawki lub… węgiel! Ale czy wiesz, kim naprawdę jest Befana?
La befana e i Re Magi
Befana i Trzej Królowie
Una delle ipotesi riguarda la nascita di Gesù. Secondo alcuni, infatti, i Re Magi hanno chiesto indicazioni sulla strada da seguire per raggiungere Betlemme a una vecchietta, in modo da poter arrivare da Gesù bambino, appena nato. Come sappiamo, i Re Magi avrebbero portato in dono al nuovo nato oro, incenso e mirra.
All’inizio la vecchietta non voleva aiutarli, dicendo che aveva tante cose da fare, però il giorno dopo ha cambiato idea ed e’ andata in cerca di Gesu’ per portargli i doni. Ma non sapeva in quale casa dosse il Gesu’ allora ha buttato i regali dal camino in una calza in ogni casa dove c erano i bambini.
Da allora, ogni anno, la notte del 6 gennaio porta lei i regali ai bambini di tutto il mondo.
Jedna z hipotez dotyczy narodzin Jezusa. Według niektórych Trzej Mędrcy poprosili staruszkę o wskazanie drogi do Betlejem, do narodzonego Jezuska. Jak wiemy, Trzej Królowie przynieśli dzieciątku Jezus złoto, kadzidło i mirrę.
Staruszka początkowo nie chciała im pomóc, twierdząc, że ma tyle spraw do załatwienia, ale następnego dnia zmieniła zdanie i poszła szukać Jezusa, aby obdarowac go darami. Nie wiedziała jednak w którym domu mieszkał Jezus, więc dary przez komin wrzucała w skarpecie do każdego domu, w którym były dzieci.
Od tego czasu co roku w nocy 6 stycznia przynosi prezenty dzieciom na całym świecie.
Il vero significato del carbone Prawdziwe znaczenie węgla
La Befana porta doni ai bambini che sono stati bravi – buoni e carbone a quelli che invece si sono comportati male – cattivi.
La leggenda racconta che il periodo natalizio, tra dicembre e gennaio, era un periodo difficile per l’agricoltura: l’imperatore Aureliano aveva proclamato il 25 dicembre „festa del sole” e per 12 giorni (cioè fino alla notte del 6 gennaio) un tronco di quercia veniva fatto bruciare di continuo, e dal carbone si sarebbe scaturita tanta fortuna per il nuovo anno. Esatto: proprio il carbone della Befana. Se lo trovate nella calza quindi, rallegratevi: non siete cattivi, anzi, porta fortuna!
Befana piace proprio a tutti, soprattutto quando riempie la calze!
Befana przynosi prezenty dzieciom, które były dobre – grzecznym i węgiel tym, które zachowały się źle – niegrzecznym.
Legenda głosi, że okres Bożego Narodzenia, trwający od grudnia do stycznia, był trudnym okresem dla rolnictwa: cesarz Aurelian ogłosił 25 grudnia „świętem słońca” i przez 12 dni (tj. do nocy 6 stycznia) palono pień dębu. palił się nieprzerwanie, a węgiel spod niego miał przynieść szczęście w nowym roku. Ten właśnie węgiel od Befany. Jeśli więc znajdziesz go w skarpetce, ciesz się: nie jesteś zły, wręcz przeciwnie, ten węgiel przynosi szczęście! Wszyscy bardzo lubią Befanę, zwłaszcza kiedy przynosi prezenty!
Piosenka o Befanie: https://www.youtube.com/watch?v=e5PQVAHFYhA
14 faktów o zwyczajach Bożonarodzeniowych we Włoszech, które warto poznać nie tylko z uwagi na zbliżający się konkurs w Kotarbinie:
1. We Włoszech Boże Narodzenie jest jednym z najważniejszych świąt, obchodzonym z dużym zaangażowaniem zarówno religijnym, jak i rodzinnym. Jest takie przysłowie „Święta Bożego Narodzenia – w domu, z rodziną, Wielkanoc z kim chcesz”.
In Italia il Natale è una delle festività più importanti, celebrata con grande impegno religioso e familiare. C’è un proverbio, proprio come in Polonia, „Natale con i tuoi Pasqua con chi vuoi”.
2. Przygotowania do świąt rozpoczynają się już 8 grudnia – Święto Niepokalanego Poczęcia, kiedy to mieszkańcy dekorują swoje domy girlandami, światełkami i choinkami i zaczynają kupować prezenty.
I preparativi per le vacanze iniziano l’8 dicembre, la festa dell’Immacolata Concezione, quando i residenti decorano le loro case con ghirlande, luci e alberi di Natale e iniziano a comprare i regali.
3. Dużą tradycją we Włoszech są szopki bożonarodzeniowe, które można znaleźć zarówno w domach, jak i na placach miast. Taką szopkę w domu już dużo wcześniej tworzy cała rodzina. Zbierają na nią już wcześniej materiały, w każdej wolnej chwili tworzą jej nowy element, razem. W Boże Narodzenie o godzinie 24.00 w szopce pojawia się Jezusek i zaczynają się Święta!
Neapol ma taką słynną ulicę rzemieślników, którzy tworzą figurki do szopek – Via San Gregorio Armeno.
Una grande tradizione in Italia sono i presepi di Natale, che si possono trovare sia nelle case che nelle piazze delle città. Tutta la famiglia costruisce il proprio presepe a casa. Ancora prima si raccolgono i materiali e in ogni momento libero ne costruiscono un nuovo elemento. Il giorno di Natale, a mezzanotte, Gesù viene portato nel presepe e inizia il Natale!
Napoli ha una famosa strada di artigiani che creano figurine del presepe: Via San Gregorio Armeno.
4. W wielu włoskich rodzinach w Wigilię Bożego Narodzenia (La Vigilia) spożywa się postną kolację składającą się głównie z ryb i owoców morza.
In molte famiglie italiane a Vigilia si fa il Cenone di Vigilia composta principalmente da pesce e frutti di mare.
5. Tradycyjne ciasto bożonarodzeniowe to panettone – drożdżowa babka z bakaliami, lub pandoro, czyli słodki biszkopt posypany cukrem pudrem.
Il dolce tradizionale natalizio è il panettone, una torta lievitata con frutta secca, o il pandoro, un dolce pan di spagna cosparso di zucchero a velo.
6. O północy w Wigilię Włosi uczestniczą w pasterce (La Messa di Mezzanotte), która jest ważnym wydarzeniem religijnym.
A mezzanotte della vigilia di Natale, gli italiani partecipano alla messa di mezzanotte che è un importante evento religioso.
7. Dzień Bożego Narodzenia (Natale) spędza się z rodziną, spożywając obfity obiad, który może obejmować takie dania jak lasagne, tortellini w rosole czy pieczoną jagnięcinę. Włosi spędzają bardzo dużo czasu przy stole a po posiłku grają w planszówki, np. w tombola – gra podobna do bingo.
Il giorno di Natale si trascorre in famiglia, si fa un abbondante pranzo di Natale con per esempio piatti come lasagne, tortellini in brodo o agnello arrosto. Gli italiani trascorrono molto tempo a tavola e dopo mangiato giocano a giochi da tavola, ad esempio la tombola, un gioco simile a bingo.
8. Kolejnym dniem świątecznym jest 26 grudnia – Święto Świętego Szczepana (Santo Stefano), który jest dniem odpoczynku i spotkań z bliskimi.
Un’altra festa è il 26 dicembre – Santo Stefano (Santo Stefano), che è un giorno di riposo e di incontri con la famiglia ed amici.
9. Włoskie dzieci otrzymują prezenty nie tylko od Mikołaja – 25 grudnia ale również od Befany – dobrej wiedzmy, która odwiedza je w święto Trzech Króli – patrz art. o Befanie.
I bambini italiani ricevono regali non solo da Babbo Natale – il 25 dicembre – ma anche dalla Befana – la strega buona che fa loro visita nel giorno dell’Epifania – vedi art. sulla Befana.
10. W regionach takich jak Toskania czy Sycylia i tak naprawdę w każdym większym mieście w okresie Świąt organizowane są lokalne jarmarki bożonarodzeniowe z rękodziełem i tradycyjnymi potrawami. Włosi spotykają się tam i wspólnie świętują.
In regioni come Toscana e Sicilia, e cosi in qualsiasi ogni grande citta’ durante le festività vengono organizzati mercatini di Natale locali con prodotti di artigianato e piatti tradizionali. Gli italiani ci si incontrano e festeggiano tutti insieme.
11. Włosi uwielbiają śpiewać, są bardzo muzykalni i wspólnie śpiewają kolędy, grają na instrumentach.
Gli italiani amano cantare, sono molto musicali e cantano insieme canti natalizi e suonano strumenti.
12. W niektórych regionach, jak Kalabria, istnieje zwyczaj palenia wielkich ognisk na placach, co symbolizuje oczekiwanie na narodziny Jezusa.
In alcune regioni, come la Calabria, si accendono grandi falò nelle piazze, a simboleggiare l’attesa della nascita di Gesù.
13. Włosi hucznie obchodzą Sylwestra i Nowy Rok. W Sylwestra w Rzymie jedzą tradycyjne Cottecchino – czyli wieprzowinę z soczewicą. Danie to przynosi ponoć dobrobyt w Nowym Roku. Na południu Nowy Rok to bardzo ważne Święto, cała rodzina świętuje przy wspólnym obiedzie noworocznym.
Gli italiani festeggiano Capodanno ed il Primo giorno dell’anno. A Capodanno a Roma si mangia il tradizionale Cottecchino, maiale con lenticchie. Si dice che questo piatto porti prosperità nel nuovo anno. Al. Sud in generale Il Primo dell’anno e’ una festa molto importante, tutta la famiglia festeggia insieme a pranzo.
14. Okres bożonarodzeniowy kończy się oficjalnie 6 stycznia podczas święta Epifanii, kiedy odbywają się procesje i uroczystości religijne. Plac w Rzymie Piazza Navona słynie z tradycyjnej karuzeli, jarmarku i to tam przybywa Befana z prezentami i węglem.
Il periodo natalizio termina ufficialmente il 6 gennaio, con l’Epifania, quando si svolgono processioni e celebrazioni religiose. La piazza di Roma, Piazza Navona, è famosa per la sua tradizionale giostra e la fiera, ed è qui che arriva la Befana con doni e carbone.
Piosenki świąteczne na konkurs:
https://www.youtube.com/watch?v=iKGZRpizVoI
Ricchi E Poveri – Il Natale degli Angeli
https://www.youtube.com/watch?v=7ZPKLUOZ2Zc
Questo Natale con testo ( last Christmas)
Anna Mazgaj i Agnieszka Kubok – Gawlas
